Ahıska Türkleri Bilgi Şöleni Gerçekleştirildi

Bursa’da “Ahıska Türkleri Sempozyumu” Yapıldı

-BUÜ. Rektörü Prof. Dr. Ulcay: “Ahıska Türklerine ve Kırım Tatarlarına yapılan zulümler asla unutulmayacak.

-Türk Ocakları Derneği Bursa Şubesi Başkanı Prof. Dr. Selçuk Kırlı “Bütün maksadımız, zaman içinde bölünüp parçalanan Türk topluluklarını her yönüyle tekrar buluşturmaktır

 Ali Eşref Uzundere-Araştırmacı – Yazar

Bursa Uludağ Üniversitesi (BUÜ) ve Türk Ocakları Bursa Şubesince, geleneksel “Uluslararası Türk Toplulukları Bilgi Şölenleri” kapsamında bu yıl ikincisi düzenlenen şölende “Ahıska Türkleri” konusu işlendi.B. U.Ü. Rektörü Prof. Dr. Yusuf Ulcay, “Ahıska Türklerine ve Kırım Tatarlarına yapılan zulümler asla unutulmayacak” dedi.

Uludağ Üniversitesi Prof. Dr. Mete Cengiz Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen ve yurt içi ve dışındaki üniversitelerden çok sayıda bilim adamlarının katıldığı  “Ahıska Türkleri” bilgi şöleninin açılış töreninde konuşan B.U.Ü. Rektörü Prof. Dr. Yusuf Ulcay, dünyanın en önemli coğrafyaları arasında yer alan Türkiye‘nin, karşılaştığı hayati sorunların üstesinden gelebilmesinin ancak milli bilinç ve stratejilerle mümkün olabileceğini söyledi.

Türkiye’nin tarihi ve kültürel bağları sayesinde Balkanlar, Kafkasya, Avrasya, Güney Asya ve Orta Doğu‘da lider bir ülke konumuna gelebilmesinin ilk ve en değerli adımının topluma milli bilinci yerleştirmek olduğunu belirten Rektör Prof. Dr. Yusuf Ulcay, “Ahıska Türklerine ve Kırım Tatarlarına yapılan zulümler asla unutulmayacak. Bu yılki buluşmamızın konusu olan Ahıska Türklerinin 250 yıl Osmanlı çatısı altında bugünkü Gürcistan‘da yer alan kendi topraklarında önce Rus işgali, ardından da Sovyet zulmü neticesinde yaşadıkları sürgünler ve mağduriyetler sadece tarihin değil bugünün ve geleceğimizin de meselesidir.” dedi.

Türk Ocakları Bursa Şube Başkanı Prof. Dr. Selçuk KIRLI da “Dünyanın önemli bir coğrafyasında, çok geniş alanlarda ve çok büyük sayılarda yaşamış ve tarihe çok büyük katkılarda bulunmuş bir milletin evlatları olduğumuzu hatırlatarak,  tarihe yön veren böyle bir milletin evlatları olmanın iyi tarafları yanında, düşmanlarının çokluğuna da işaret etti.”

 KIRLI “ Doğal olarak bizim dışımızdaki milletlerin;  bizden toprak koparmak, bizi birbirimize düşürmek, bizi birbirimizden ayırmak, farklı hale getirmek emellerinin tarih boyunca süre geldiğini kaydederek bu durumun günümüzde de devam ettiğini belirtti.

“Bizi parçaladılar demeye hakkımız var” diyen Prof. Dr. Kırlı, “ Bizim bütün maksadımız, koskoca bir orman olan Türk dünyasının, zaman içinde parça parça küçük ormancıklara, korulara bölünmesinden bu yana geçen bunca yılda, zaman zaman birbirine yabancılaşan, zaman zaman unutulan, Türk topluluklarının geleneklerini, tarihini, inançlarını tekrar oturup hep birlikte tartışmak ve bunun sonunda da nesillere intikal edebilecek bir kitapta bunları toplamaktır.” dedi.

“Artık bölünmüş, parçalanmış Türk topluluklarını yeniden bir araya getirerek buluşturmanın zamanı olduğunu ifade eden Prof. Selçuk Kırlı; Bunu yaparken de gerçekleri bilerek yapmamız gerektiğini söyledi.  Prof. Kırlı, “ Türkmenistan’daki Türk ne kadar değerli ise, Çin’in batısındaki Sıncan bölgesindeki Türk de o kadar değerlidir. Anadolu’daki Türk bizim için ne kadar değerli ise,  Ahıska Türkleri de, Kırım Türkleri de o kadar değerlidir.  Mesele bunu söylemek değil, bunun altını doldurabilmektir, buna emek vermektir. Bütün bunları yapabilmek için birlikte hareket etmektir.  Bu gün burada yaptığımız bu gayretin küçücük bir damlasıdır. Bu gün yapacağımız bilgi şöleni bu damlalardan bir katredir. Ama değerli bir damla olacağından hiçbir kaygım yoktur” diye konuştu.

Büyükelçi, Yazar Fırat Sunel de,  2019 Ahıska Türklerinin topraklarından sürgün edilmesinin 75 yıl olduğunu günümüzde Ahıska Türklerinin 10 ülkede yaşadıklarını ve sorunlarının saymakla bitmeyeceğini kaydetti. 

“Tarihimize sahip çıkıp unutmamalı ve unutturulmamalıyız” diyen Büyükelçi Sunel, “Ahıska Türklerine sahip çıkılıp onların yaşadıklarının unutulmamalı ve unutturulmamalıdır” diyerek,  etkinliğin gerçekleşmesinde emeği geçen herkese teşekkür etti.  

Açılış konuşmalarının ardından Ahıska Kültür Sanat Derneği Folklor ve Tiyatro Ekibi (AKSAN), Ahıska Türlerinin Halk oyunları ve düğün geleneklerinden örnekler sunumundan sonra Ahıska Bilgi Şöleni oturumlarına geçildi.

Türk dünyasından akademisyenlerin katıldığı  “Ahıska Türkleri Bilgi Şöleni” 4 oturum halinde gerçekleştirildi. Oturumlarda Ahıska Türklerinin;  tarihi, hukuki sorunları, din, dil, edebiyat, kültür ve ile eğitim konuları ele alınarak irdelendi.

 Konusu “TARİH” olan bilgi şöleninin ilk oturumu Prof. Dr. Cengiz Alyılmaz başkanlığında yapıldı. U.Ü. Eğitim Fakültesi Dekanı tarihçi Prof. Dr. Muammer Demirel, sunduğu “Ahıska’nın 1829 İşgaliyle Başlayan Göçler” bildirisinde, Ahıska Türklerinin,   Oğuz boyunun “Kıpçak/Kuman” boyundan geldiğini belirterek, 1100 yıllarında bu gün Gürcistan sınırları içinde kalan Ahıska, Ahılkelek ve Borçalı bölgesine yerleştiklerini söyledi.  Osmanlı devletinin tarihinde ilk defa, Müslüman olmayan Kıpçaklara beylik vererek Müslüman olmalarını sağladığını anlatan Prof. Dr. Demirel, Ahıska Türklerinin göçlerinin 1828-1829 Rus-Osmanlı savaşı sonrası başladığını ve günümüze kadar sürdüğünü bildirdi. Prof. Dr Demirel; “ Ahıska Türkleri, her Osmanlı-Rus Savaşında ellerine geçirdikleri silahlarla Ruslara karşı savaştıklarını bu nedenle sürgün ve göç Ahıska Türklerinin kaderi olduğunu kaydetti.

Prof. Dr. Nejla Günay, “93 Harbi Sonrasında Anadolu’ya Gelen Ahıska Türklerinin Hüdavendigar Vilayeti’ne İskânı”,  Dr. Öğr. Üyesi Ayna Askeroğlu“Konferanslar ve Anlaşmalar Döneminde Ahıska (19-20 yy.)”, Dr. Öğr. Üyesi Fadime Tosik Dinç, “Kıpçak Türklüğünün Anadolu Türklüğü İle Buluşması ve Osmanlı İdaresi Altındaki Ahıska” konulu bildirilerini sunmalarından sonra şölenin ikinci oturumuna geçildi.

Oturum başkanlığını Prof. Dr. Muammer Demirel’in yaptığı bilgi şöleninin 2. Oturumunda;  Ahıska Türklerinin “HUKUKİ” sorunları ele alındı.  B.U.Ü. Rektör yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Yüce, “ SSCB’nin Milliyet Politikası İnşasında Ahıska Türklerine Bakışları”, Doç. Dr. Fuat Pepinov, “ Ahıska Türklerinin problemleri ve yeni beklentileri”,  Doç. Dr. Vadim Karastelev, “ Rusya’nın güneyinde Ahıska Türklerinin Durumları” , Prof. Dr. Elana Malinovskaya, “Entegrasyon ve vatana donuş arasında:  Ukrayna’daki Ahıska Türkleri”,  Ansar Usmanov,  “ Ahıska Türkleri ve Volga Almanları: Uyum sürecinin karşılaştırmalı analizi”,  Kocaeli Üniversitesi Doktora öğrencisi ve Orhan Faik de, “Türkiye’ye göç eden Ahıska Türklerinin Yaşadıkları Hukuki ve Sosyal “sorunlar konulu bildirilerini sundular.

 Öğle yemek arasından sonra yapılan ve Prof. Dr. Alev Sınar Uğurlu’nun oturum başkanlığını yaptığı 3. Oturumda;   Ahıska Türklerinin din, edebiyat ve kültür konuları ele alındı. Büyükelçi-Yazar Fırat Sunel “Bir Ahıska Romanı: Salkım Söğütlerin Altında” Prof. Dr. İsmayıl Kazımov, “Ahıska Türklerinin Dili ve Menşei”, Prof. Dr. Asif Hacılı “Azerbaycan’da Yaşayan Ahıska Türklerinin Edebiyatında Vatan Konusu” Prof. Dr. Svetlana Akkiyeva, “Ahıska Türklerinin Etno-Kültürel Gelişimi ve Yerel Kültüre Katkıları”,  Dr. Öğr. Üyesi Minara Aliyeva Çınar,  “Ahıska Romanında 1944 Sürgünü” Dr. Öğr. Üyesi Rasim Bayraktar “Ulus-ötesi Yurttaşlık Kimliğine Sahip Ahıskalı Türkler’in Sosyo-Kültürel ve Dinsel Kazanımları ile Kayıpları”  konularında sunulan bildirilerle ortaya konuldu.

 Oturum Başkanlığını Prof. Dr. Mustafa Cemiloğlu’nun üslendiği Bilgi şöleninin “EĞİTİM ve TOPLUM” ana başlıklı 4. Oturumunda ise;  Dr. Öğr. Üyesi Mavliuda Guseinova “ Kırgızistan’daki Ahıska Türklerinin Gelişmesi”,  Dr. Öğr. Üyesi İkram Çınar “Sürgün, Ahıska Türklerinin Eğitim Hayatını Nasıl Etkiledi?” , Dr. Öğr. Üyesi Sevil Piriyeva Karaman “1944 Sürgün Öncesi Ahıskalı Aydınlar”,  Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Niyazov “Tiflisskiye Vedomosti” Gazetesinde İşgale Uğramış Ahıska Tasviri” , Dr. Çingiz Badalov, “Kazakistan’da yaşayan Ahıska Türklerinin Durumu” , Nilüfer Mutlu “Bursa’da Göçmen Ahıskalı Türk Kadınlarının Sorunları”  konularında bildiriler sunuldu.

Bursa Uludağ Üniversitesi ve Türk Ocakları Bursa Şubesi’nce bu yıl ikincisi düzenlenen Uluslararası “Türk Toplulukları Bilgi Şölenleri” kapsamında gerçekleştirilen Ahıska Türkleri Bilgi Şöleni” oturumlarında, katılımcılara ve oturum başkanlarına  “katılım belgeleri ile anı plâketleri sunuldu. Şölenin ikinci gününde, Bursa gezisi düzenlendi. Gezide bilgi şölenine katılan bilim adamlarına Bursa’nın tarihi ve turistik yerleri gezdirilerek bilgi verildi.

Türk Ocakları Bursa Şubesi yetkilileri, bilgi şöleninde bilim adamlarının sundukları bildirilerin kitap halinde yayınlayacaklarını bildirdiler.